INICIO  PROLOGO  Cruz de Malta  TEOLOGIA ESPIRITUAL     SANTOS    HISTORICA   ORACIONES    LITURGICA    APOLOGETICA    LATIN  

Ir a: Index Q. 1

- SUMMA THEOLOGIÆ SANCTI THOMÆ AQUINATIS -

- PRIMA PARS - QUAESTIO 1 - ARTICULUS 5 -

Utrum Sacra Doctrina sit dignior allis scientiis.ª

Si la Doctrina Sagrada es superior a las otras ciencias.

          

DIFICULTADES. Parece que la Doctrina Sagrada no es superior a las otras ciencias.

Ad quintum sic proceditur. Videtur quod Sacra Doctrina non sit dignior aliis scientiis.

1. La superioridad de una ciencia consiste en su certeza. Pero como otras ciencias tienen principios indudables, parecen más ciertas que la Sagrada, cuyos principios, los artículos de fe, están sujetos a dudas. Luego parece haber ciencias superiores a la Doctrina Sagrada.

1. Certitudo enim pertinet ad dignitatem scientiae. Sed aliae scientiae, de quarum principiis dubitari non potest, videntur esse certiores Sacra Doctrina, cuius principia, scilicet articuli fidei, dubitationem recipiunt. Aliae igitur scientiae videntur ista dignior es.

2. Corresponde a las ciencias inferiores tomar sus principios de las superiores, como la música de la aritmética. Pues bien, la Doctrina Sagrada toma algo de las disciplinas filosóficas, como atestigua San Jerónimo, refiriéndose a los antiguos doctores, de los cuales dice que “de tal modo sembraron sus libros de citas y pensamientos de los antiguos filósofos, que no sabes qué admirar más, si la erudición profana o el conocimiento de las Escrituras”. Luego la Ciencia Sagrada es inferior a otras ciencias.

2. Praeterea, inferioris scientiae est a superiori accipere, sicut musicus ab arithmetico. Sed Sacra Doctrina accipit aliquid a philosophicis disciplinis: dicit enim Hieronymus in epistola Ad Magnum Oratorem urbis Romaeªª, quod doctores antiqui “infantum philosophorum doctrinis atque sententiis suos resperserunt libros, ut nescias quid in illis prius admiran debeas, eruditionem saeculi, an scientiam Scripturarum”. Ergo Sacra Doctrina est inferior aliis scientiis.

POR OTRA PARTE, a las otras ciencias se las llama servidoras de ésta, según leemos en los Proverbios: “Envió a sus siervas a llamar desde el castillo”.

Sed contra est quod aliae scientiae dicuntur ancillae huius, Prov 9, 3: “mi sit ancillas suas vocare ad arcem”.

RESPUESTA. Puesto que esta Ciencia es en parte especulativa y en parte práctica, sobrepuja a todas las demás ciencias, sean especulativas o prácticas. Se dice que una ciencia especulativa es superior a otra o en atención a su certeza o a la dignidad de su materia. Pues bien, por ambos conceptos excede la Doctrina Sagrada a las otras ciencias especulativas. En cuanto a la certeza, porque las otras ciencias la tienen de la luz natural de la razón humana, que es falible, mientras que ésta la toma de la luz de la Ciencia divina, que no puede engañarse. En cuanto a la dignidad de la materia, porque ésta trata principalmente de cosas que por su elevación sobrepujan la capacidad del entendimiento, y, en cambio, las otras ciencias sólo estudian lo que el entendimiento señorea.

Respondeo dicendum quod, cum ista Scientia quantum ad aliquid sit speculativa, et quantum ad aliquid sit practica, omnes alias transcendit tam speculativas quam practicas. Speculativarum enim scientiarum una altera dignior dicitur, turn propter certitudinem, turn propter dignitatem materiae. Et quantum ad utrumque, haec scientia alias speculativas scientias excedit. Secundum certitudinem quidem, quia aliae scientiae certitudinem habent ex naturali lumine rationis humanae, qua potest errare: haec autem certitudinem habet ex lumine divinae Scientiae, quae decipi non potest. Secundum dignitatem vero materiae, quia ista Scientia est principaliter de his quae sua altitudine rationem transcendunt: aliae vero scientiae considérant ea tantum quae rationi subduntur.

Entre las ciencias prácticas es la más noble la que se ordena a un fin más elevado, y así la ciencia civil es superior a la militar, porque el bien del ejército se ordena al de la ciudad. Ahora bien, el fin de esta Doctrina en su aspecto práctico es la felicidad eterna, a la cual todas las otras ciencias prácticas están subordinadas como a su último fin. Por donde se ve que en todos los aspectos es superior a las demás ciencias.

Practicarum vero scientiarum Illa dignior est, quae ad ulteriorem finem ordinatur, sicut civilis militari: nam bonum exercitus ad bonum civitatis ordinatur. Finis autem huius doctrinae inquantum est practica, est beatitudo aeterna, ad quam sicut ad ultimum finem ordinantur omnes alii fines scientiarum practicarum. Unde manifestum est, secundum omnem modum, earn digniorem esse aliis.

SOLUCIONES. 1. No hay inconveniente en que lo que es más cierto por su naturaleza lo sea menos respecto a nosotros, debido a la flaqueza de nuestro entendimiento, que, como dice el Filósofo, “se comporta, a la vista de las cosas más claras de la naturaleza, como el ojo de la lechuza frente a los rayos del sol”; y de aquí que las dudas que ocurren acerca de algunos artículos de fe no son debidas a la incertidumbre del objeto, sino a la debilidad del entendimiento humano. Y esto no obstante, el escaso conocimiento que podemos alcanzar de cosas tan altas es más de desear que el conocimiento indudable que tenemos de las cosas ínfimas, como asimismo dice Aristóteles.

Ad primum ergo dicendum quod nihil prohibet id quod est certius secundum naturam, esse quoad nos minus certum, propter debilitatem intellectus nostri, qui “se habet ad manifestissima naturae, sicut oculus noctuae ad lumen solis”, sicut dicitur in II Meta-phys.ªªª Unde dubitatio quae aceidit in aliquibus circa articulos fidei, non est propter incertitudinem rei, sed propter debilitatem intellectus humani. Et tamen minimum quod potest haberi de cognitione rerum altissimarum, desiderabilius est quam certissima cognitio quae habetur de minimis rebus, ut dicitur in XI De animalibusªªªª.

2. Puede esta Ciencia tomar algo de las disciplinas filosóficas, no porque forzosamente lo necesite, sino para mejor explicar lo que en ella se enseña, ya que no toma sus principios de las otras ciencias, sino inmediatamente de Dios por revelación. Pero, no obstante que tome algo de las otras ciencias, no las considera como superiores, sino que las utiliza como inferiores y sirvientes, cosa que también hacen las ciencias arquitectónicas, que emplean las auxiliares, y así la ciencia civil utiliza la militar. Pero la Ciencia Sagrada no lo hace porque haya en ella defecto o insuficiencia alguna, sino por la debilidad de nuestro entendimiento, el cual, mediante lo que conoce por la razón natural (de la cual proceden las otras ciencias), camina con más holgura, como llevado de la mano, a lo que está por encima de la razón, que es lo que esta Ciencia enseña.

Ad secundum dicendum quod haec Scientia accipere potest aliquid a philosophicis diseiplinis, non quod ex necessitate eis indigeat, sed ad maiorem manifestationem eorum quae in hac scientia traduntur. Non enim accipit sua principia ab aliis scientiis, sed immediate a Deo per revelationem. Et ideo non accipit ab aliis scientiis tanquam a superioribus, sed utitur eis tanquam inferioribus et ancillis; sicut architeetonicae utuntur subministrantibus, ut civilis militari. Et hoc ipsum quod sic utitur eis, non est propter defectum vel insufficientiam eius, sed propter defectum intellectus nostri; qui ex his quae per naturalem rationem (ex qua procedunt aliae scientiae) cognoscuntur, facilius manuducitur in ea quae sunt supra rationem, quae in hac Scientia traduntur.

ª I-II q.66 a.5 ad 3; Sent. 1 prol. a.1; Cont. Gent. 2,4.

ªª Epist. 70: ML 22,668.

ªªª DID., I a c.1 n.2 (BK 993b9) : S.TH., lect. 1 n.282.

ªªªª De part. anim. l.1 c.5 (BK 644b31).



                       

 INICIO  PROLOGO  Cruz de Malta  TEOLOGIA ESPIRITUAL    SANTOS    HISTORICA  ORACIONES    LITURGICA    LATIN